کد گذاری قطعات در مهندسی معکوس

با ترسیم درخت محصول و کد گذاری قطعات و زیر مجموعه ها، موقعیت و ارتباط قطعات و زیر مجموعه ها براحتی قابل تشخیص خواهد بود و مدیریت کار مستند سازی در مهندسی معکوس تسهیل میگردد. یکی از مهمترین الزامات در فرآیند مهندسی معکوس و نمونه سازی موفق، اجرای مستند سازی دقیق و کامل آن است.

برای رسیدن به دانش فنی مجموعه و قطعات ما نیازمند ایجاد ساختاری هستیم که توسط آن بتوان براحتی اطلاعات بدست آمده را ثبت و دسته بندی نماییم و سپس با بررسی کارشناسی تصمیم هایی بگیریم که دارای پشتوانه مهندسی باشد.در این مقاله قصد داریم بصورت مختصر و کاربردی شما را با چگونگی و باید ها و نباید های ترسیم درخت محصول و کد گذاری قطعات آشنا نماییم. با ما همراه باشید.

نحوه دمونتاژ مجموعه اصلی و ترسیم درخت محصول

پس از انجام کارهای مقدماتی و بدست آوردن اطلاعات اولیه و ثبت نتایج تست های تحویل دهی روی مجموعه های معیار، یکی از مجموعه ها را انتخاب نموده و مطابق دستورالعملی که قبلا” تهیه کرده ایم شروع به دمونتاژ مجموعه میکنیم .برای اطلاعات بیشتر راجع به فعالیت هایی که قبل از دمونتاژ باید انجام دهیم مقاله ” فرآیند اطمیان آور در اجرای مهندسی معکوس ” را مطالعه فرمایید.

دمونتاژ مرحله ا :

هنگامی که در مرحله اول مجموعه باز میشود، ما با چند قطعه مجزا مثل پیچ، مهره، واشر، پین، خار فنری، … و چند زیر مجموعه رویرو خواهیم بود. قطعات و مجموعه ها را روی یک سطح تمیز چیده و تصویر برداری میکنیم. فیلم برداری و تصویر برداری و ثبت مراحل کار بصورتی که انگار شما یک گزارشگر هستید از واجبات کار بوده و حتما” باید صورت گیرد. در غیر اینصورت ممکن است شما قادر به شناسایی ارتباط قطعات ریز و تقریبا” مشابه نخواهید بود.

قبل از ادامه کار ابتدا تمامی نتایج بدست آمده را ثبت نمایید . مثلا” اگر روغن یک گیربکس را برای دمونتاژ آن خالی میکنید حتما” میزان آنرا مشخص و ثبت نمایید. اگر جایی گریسکاری یا روغنکاری خاصی شده آنرا گزارش کنید. گشتاور لازم جهت باز شدن پیچ ها را ثبت نمایید تا هنگام مونتاژ نیز به همین مقدار پیچ ها سفت شوند. هر اطلاعات ریز و ظاهرا” بدیهی را ثبت و گزارش نمایید .

در بازگردن قطعات عجله نکنید و تقدم و تاخر قطعات و موقعیت و زاویه بکار گیری آنها را ثبت نمایید. هیچ چیز را بدیهی و قابل یادآوری تلقی نکنید.

دمونتاژ مرحله ۲ :

در مرحله بعد مشابه مرحله اول هر کدام از زیر مجموعه ها را با رعایت کامل اصول فنی باز نموده و به پیش بروید. در این مرحله نیز احتمالا” شما با تعدادی قطعه و زیر مجموعه روبرو خواهید بود. این زیر مجموعه ها سطح ۲ درخت را تشکیل میدهند. محددا” قطعات باز شده و زیر مجموعه/ زیر مجموعه های سطح ۲ را روی یک سطح قرارداده و تصویر برداری نمایید و اطلاعات این مرحله را نیز مانند مرحله قبل ثبت و گزارش نمایید.
از نظر ما تمامی قطعاتی که با هم مونتاژ میشوند و یک عملکرد خاصی دارند یک زیر مجموعه میباشند . قطعاتی که با هم اتصال دائم دارند نیز یک زیر مجموعه تلقی میگردند. هر زیر مجموعه در هر سطحی که قرار داشته باشد دارای یک نقشه مونتاژی و یک نقشه انفجاری خواهد بود.

ادامه مراحل دمونتاژ :

فرآیند دمونتاژ را تا جاییکه دیگر هیچ زیر مجموعه ای نداشته باشید ادامه داده و در پایان مشابه تصویر فوق درخت محصول مجموعه را ترسیم نمایید. هر قطعه و مجموعه را در جای خود قرار دهید و از یکی کردن قطعات مشابه فعلا” خود داری نمایید. در این مرحله ما کاری با مشابه بودن قطعات نداریم. تعیین تکلیف مشابه بودن قطعات پس از انجام فرآیند کدینگ و همراه با بررسی فنی و مهندسی صورت خواهد گرفت. 

نحوه کد گذاری قطعات و مجموعه ها ( کدینگ )

بر اساس نیاز، کد گذاری قطعات روش های مختلفی دارد. معمولا” کد گذاری همانند یک زبان ارتباطی بین بخش های مختلف یک کارخانه عمل میکند. بنابراین ممکن است جهت انبارداری، خدمات پس از فروش و یا تولید کد های مختلفی در یک کارخانه بکارگیری شود در اینحالت معمولا” یک دفترچه راهنما، ارتباط کد های مختلف یک قطعه یا مجموعه را به همه ذینفعان اطلاع رسانی میکند.
در اینجا ما با رویکرد مستند سازی دانش فنی در فرآیند مهندسی معکوس، نحوه کد گذاری قطعات را توضیح میدهیم. این کد در نقشه ها و مدارک فنی تا ” تولید صفر “ اجرایی و غیر قابل تغییر خواهد بود.
پس از تولید صفر و در فرآیند صنعتی سازی ممکن است نحوه کدینگ تغییراتی داشته باشد که این مسئله در حوزه اختیارات آن سازمانی است که قصد دارد این محصول را تولید نماید. هرچند معمولا” بدلیل ریسک حذف عقبه دانشی قطعات، تولید کنندگان، کدینگ را تغییر نداده و در صورت لزوم کدهای جدیدی را تعریف و به قطعات و مجموعه ها منتسب مینمایند.

هر کد فنی معمولا” دارای سه بخش اصلی است.

بخش اول ( معرف خود محصول ): این بخش که به “پیش کد “ هم معروف است. مربوط به شناسایی محصول یا مجموعه اصلی در مقایسه با سایر محصولات کارخانه می باشد. مثلا” کارخانه ای که سه محصول تولید میکند برای هر کدام یک پیش کد تعریف میکند. بعنوان مثال:  محصول ۱ : پیش کد SD ، محصول ۲ : پیش کد WT و محصول ۳ : پیش کد FA ، این بخش از کدگذاری میتواند برگرفته از نام محصول باشد.
تعداد رقم ها یا حروف بکار رفته در این بخش دلخواه بوده و به وسعت کار کارخانه یا آن سازمان برمیگردد. فقط باید درنظر داشت که این کدگذاری باید پیش بینی محصولات آینده را نیز در نظر بگیرد. و قابل گسترش باشد. انتخاب تعداد حروف یا عدد در بخش اول با توجه به گستردگی فعلی و آتی سازمان تعیین میگردد.

بخش دوم ( معرف زیر مجموعه ها ): این بخش مربوط به شمارنده(گردش) زیرمجموعه هاست . بعنوان مثال، اگر درخت محصولات کارخانه معمولا” تا ۴ طبقه زیر مجموعه دارد شما حتما” باید حداقل ۴ حرف یا رقم به این بخش اختصاص دهید. این موضوع بسیار اهمیت دارد و باید بررسی و دقت لازم روی آن داشته باشیم تا زیر مجموعه ای که در طبقات پایین قرار میگیرد بدون کد نماند و کد کم نیاوریم.
چنانچه شما از حروف استفاده کنید، بدین معنی است که در آن طبقه از درخت به تعداد حداکثر ۲۵ زیر مجموعه هم سطح میتوانید داشته باشید و اگر از عدد ۰ استفاده کنید بدین معنی خواهد بود که ظرفیت آن طبقه از درخت تعداد ۹ زیر مجموعه هم سطح خواهد بود.( زیر مجموعه های هم سطح آنهایی هستند که در یک سطح و طبقه از درخت قرار دارند. )

بخش سوم ( معرف قطعات منفصل ): این بخش مربوط به شمارنده یا گردش کنتور قطعات است. برای مجموعه های متوسط و کوچک ( که تعداد قطعات در یک زیر مجموعه از ۹۹ تا بیشتر نیست ) ، اختصاص دو رقم کافیست. برای خود زیر مجموعه، این بخش عدد ” ۰۰ ” خواهد بود. و برای قطعات، بر اساس ترتیب باز شدن آنها از عدد ۰۱ تا ۹۹ ، یک شماره به آنها اختصاص میدهیم.
 

نحوه نام گذاری قطعات و محموعه ها

پس از ترسیم درخت محصول و کد گذاری قطعات و زیر مجموعه ها نوبت به انتخاب نام برای قطعات و مجموعه ها می رسد. برای نام گذاری دو روش پیش روی ماست.
اگر بخواهیم با نام قطعه جایگاه قطعه و ارتباط آن با سایر قطعات را هم تعیین کنیم، از نام گذاری کامل یا مشروح استفاده می کنیم، مانند: “پیچ درپوش پایینی جک سمت راست فیکسچر بدنه ” و یا ” محور پله دار جک سمت راست فیکسچر بدنه ” .

و اگر فقط قصد اختصاص یک نام به قطعه را داشته باشیم، از روش نام گذاری مختصر استفاده میکنیم. مانند: ” پیچ ” و یا ” محور “ . در اینحالت فقط به تیپ قطعه توجه داریم نه جایگاه آن. . معمولا” با توجه به اینکه موقعیت قطعه توسط کدینگ مشخص میگردد، در نام گذاری از روش مختصر استفاده میکنیم .